Araçlarda Çocuk Güvenliği

2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre, ülkemizde oto koltuğuna oturması gereken çocukların çok büyük bir kısmının oto koltuğuna oturtulmak bir yana, ön koltuğa oturtulduğu saptanmış ki bu gerçekten çok, çok büyük bir hata. Araçlarda çocuk güvenliği konusunda yeterince titiz davranmamamız, her yıl binlerce çocuğun yaralanmasına veya hayatından olmasına yol açıyor. 01.06.2010 tarihinde getirilen bir yasayla, Türkiye’de bu oranın azalması amaçlanıyor ve çocuk oto koltuğu kullanımı zorunlu hale getiriliyor.

Boyu 1.5 metrenin, ağırlığı 36 kilonun altında olan çocukların içinde oto güvenlik koltuğu olan bir araçta seyahat etmesi, çocukların trafik kazalarından dolayı yaralanma ve ölme ihtimalini ciddi oranda azaltıyor. Oto koltuklarının doğru kullanılması, kazalardan kaynaklanan ölümlerin yüzde 71 oranında azalmasını sağlıyor. Bu çarpıcı istatistikler, araçlarda çocuk güvenliğinin sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda hayati bir sorumluluk olduğunu göstermektedir.

Çocuk Oto Koltuğu Neden Hayati Önem Taşır?

Araçlarda seyahat eden çocukların can güvenliğinin sağlanmasında, yetişkinler için tasarlanan emniyet kemerleri yeterli gelmemektedir. Bir kaza anında, yetişkinler için tasarlanmış bir emniyet kemeri, çocuğun boyun, karın veya kafasına ciddi zararlar verebilir. Çocukların vücut yapıları yetişkinlerden farklıdır; kemikleri daha kırılgandır ve kasları daha az gelişmiştir. Bu nedenle, bir çarpma anında oluşan büyük kuvveti absorbe edecek özel bir korumaya ihtiyaç duyarlar.

• Fizik Kuralları: Kaza anında, araç içindeki tüm cisimler, aracın hızıyla aynı hızda ileri doğru hareket eder. Bir çarpışma olduğunda bu cisimler aniden durur ve ileri fırlayan çocuğun ağırlığı, kaza anında katlanarak artar. Bu kuvvet, bir yetişkinin bile kucağında tutamayacağı kadar büyüktür.

• Emniyet Kemeri Uyumu: Yetişkin emniyet kemerleri, bir çarpışma sırasında kuvveti vücudun en güçlü bölgeleri olan omuz ve kalça kemikleri üzerine yayacak şekilde tasarlanmıştır. Ancak bir çocukta kemer, boyun ve karın gibi hassas bölgelerden geçer ve bu da ciddi iç yaralanmalara neden olabilir.

Doğru Oto Koltuğunu Seçme Rehberi

Araçlarda bulunması gereken güvenlik koltuğunun özellikleri, çocuğun yaşına, kilosuna ve boyuna göre farklılık gösterir. Doğru koltuğu seçmek, çocuğunuzun güvenliğini sağlamak için ilk adımdır.

• Bebek Koltuğu (Grup 0): 13 kilodan hafif olan çocuklar için bebek koltuğu (infant tipi) kullanılmalıdır. Bu koltuklar, bebeğin başını ve boynunu destekleyecek şekilde tasarlanmıştır ve omurgayı korur. Bu koltuklar, her zaman arka cama bakacak şekilde, yani arkaya dönük olarak aracın arka koltuğuna monte edilmelidir.

• Çocuk Araç Koltuğu (Grup 1): Ağırlığı 9-18 kilo arasında olanlar için çocuk araç koltuğu kullanmak gerekir. Bu koltuklar, öne dönük olarak monte edilir ve bir emniyet kemeri sistemiyle çocuğun sabitlenmesini sağlar.

• Yükseltici Koltuk (Grup 2 ve 3): 15 kilonun üstündeki çocuklar için de araç içi yükseltici koltuklar kullanılmalıdır. Bu koltuklar, çocuğu yetişkin emniyet kemerinin omuz ve kalçasından geçmesini sağlayacak yüksekliğe getirir. Çocuklar, boyları 1.5 metreye ulaşana kadar bu koltukları kullanmaya devam etmelidirler.

Doğru Montaj ve Güvenlik Standartları:

• Bir çocuk oto koltuğu edindiğinizde, mutlaka aracınıza güvenli bir şekilde nasıl monte edildiğini de öğrenmelisiniz. Zira yanlış monte edilen koltuğun koruma etkisi azalır. Koltukların ECE 44.03 ya da sonrası gibi Avrupa Birliği standartlarına uygun olması önemlidir.

• Isofix sistemi, çocuk koltuklarının araca doğrudan ve güvenli bir şekilde monte edilmesini sağlar. Aracınızda Isofix yoksa, bu aparatı çocuğunuzun güvenliği için taktırabilirsiniz.

Yolculuk Öncesi ve Esnası Alınacak Diğer Önlemler

Araçlarda çocuk güvenliği geniş kapsamlı bir konu olup, güvenlik koltuğu ve emniyet kemeri gibi tedbirlerin yanı sıra, seyahati daha güvenli ve rahat hale getirecek başka adımlar da içerir.

• Seyahat Zamanlaması: Seyahate çıkacak bir ailenin yola çocuğun akşam uykusuna yatacağı saatlerde çıkması, yolculuğun daha rahat geçmesini sağlar.

• Giysi ve Konfor: Uzun yolculuklar için çocuklara tamamen pamuklu kumaştan yapılmış, sıkı lastikleri olmayan kıyafetler giydirmek gerekiyor.

• Eğlence ve Dikkat Dağıtma:Araçlarda çocuk güvenliği, sürücünün dikkatini dağıtacak unsurların ortadan kaldırılmasını da içerir. 2011'de yapılan bir araştırma, araç içindeki bağrışmaların sürücülerin dikkatini dağıtan başlıca unsurlar arasında olduğunu göstermektedir. Uzun yolculuklarda araçta çocuğu oyalayacak oyuncaklar bulunması, çocuğun sıkılmasını ve gürültü yaparak eğlenmeye çalışmasını engelleyebiliyor. Ancak, arabada bulundurulan oyuncaklar özenle seçilmeli, ağır veya keskin oyuncaklar seyahat sırasında bulundurulacak uygun alternatifler değil. Yumuşak oyuncaklar, çocuk kitapları, çocuklara yönelik DVD ve CD'ler çocukların tehlike yaratmayacak bir şekilde oyalanmasını sağlıyor.

• Güneşlik: Yaz aylarında çocukla seyahat yapılacağı zaman camlara güneşlik takılması da önemli. Bunu yaparak çocuğunuzu güneş ışınlarının zararlarından korumuş olursunuz.

Ebeveynlerin Sorumluluğu ve Genel Kurallar

Çocukların yanında yetişkin birinin oturması da şoförün sürekli arkaya bakıp onlarla ilgilenmesi, dolayısıyla dikkatinin dağılması ihtimalini ortadan kaldırıyor. Ebeveynler, çocuklarının güvenliği için her zaman en uyanık olmalıdır.

• Asla Arka Koltukta Yalnız Bırakmayın: Bir çocuk, oto koltuğunda tek başına otursa bile, bir yetişkinin onun yanında olması, olası sorunları (kemerin gevşemesi, çocuğun huzursuzluğu vb.) anında çözmenizi sağlar.

• Koltuk Seçimi ve Kontrol:Çocuk oto koltuğu almadan önce mutlaka çocuğunuza koltuğu denetin, kemer ayarlarının uygunluğuna bakın, rahat olmasına önem verin.

• Temizlik: Koltuğun temizliğini sadece su ve sabunla yapınız. Diğer temizlik malzemeleri koltuk yüzeyinin yanıcı olmasına sebep olurlar.

Sonuç olarak, araçlarda çocuk güvenliği, bir dizi önlem ve bilinçli davranışla sağlanabilir. Oto koltuğu kullanımı, yasal bir zorunluluk olmasının ötesinde, en değerli varlığınız olan çocuğunuzun hayatını korumanın en etkili yoludur.