Ebeveynlik, hayatın en büyük ve en anlamlı yolculuklarından biri, ancak aynı zamanda en zorlusu. Kimse mükemmel değildir ve mükemmel ebeveynlik diye bir şey de yoktur. Bu beklenti, çoğu ebeveyni gereksiz bir baskı altına sokar ve yetersizlik hissi yaratır. Oysa psikolog Donald Winnicott'un da belirttiği gibi, çocuklar için önemli olan, kusursuz olmak değil, yeterince iyi bir ebeveyn olmaktır. Bu yaklaşım, hataların da büyümenin bir parçası olduğunu kabul eder ve ebeveynlere nefes alacak bir alan tanır.
Çocuklar, sanıldığının aksine oldukça dayanıklıdır. Zalimce muamele görmedikleri, sevgi ve ilgiyle büyüdükleri sürece, hatalarla dolu bir dünyada güçlü ve sağlıklı bireyler olarak gelişebilirler. Önemli olan, yanlışlar yaptığınızda kendinizi affetmek ve daha iyisini yapmak için çaba göstermektir.
Peki, yeterince iyi ebeveynler hangi özelliklere sahiptir? İşte çocuklarınızla daha güçlü bir bağ kurmanızı ve onlara daha iyi bir rehber olmanızı sağlayacak 10 temel özellik.
1. Sabır
Sabır, ebeveynlik yolculuğunun en temel taşıdır. Çocuklar doğası gereği dağınık, gürültücü ve zaman zaman sabır zorlayıcı olabilirler. Önemli olan, bu anlarda sakin kalmayı ve ani tepkiler vermekten kaçınmayı öğrenmektir.
-
Pratikte Ne Demek? Çocuğunuz bir şeyi yanlış yaptığında derin bir nefes alın ve hemen kızmak yerine, durumu anlamaya çalışın. Bu, ona duygularını nasıl kontrol edeceğini gösteren en iyi derstir.
2. Çoklu Görev Becerisi
Modern ebeveynlik, aynı anda birden fazla işi yönetmeyi gerektirir. Ev işleri, iş hayatı, sosyal ilişkiler ve çocukların ihtiyaçları arasında denge kurmak, adeta bir denge cambazı olmayı gerektirir. Birçok şeyi bir arada yapmaya çalışırken tükenmişlik hissettiğinizde durun. İşleri önceliklendirin ve her şeye mükemmel yetişmek zorunda olmadığınızı kabul edin. Çocuğunuzla ilgilenirken o ana odaklanın.
3. Teşvik Etme ve Cesaret Verme
Çocuklar, kendi yetenekleri ve değerleri hakkında kolayca şüpheye düşebilirler. Bir ebeveyn olarak göreviniz, onların özgüvenlerini beslemek ve her koşulda arkalarında durmaktır. Başarılı olduklarında onları övün, ancak sadece sonuçlara değil, çabalarına da odaklanın. "Bu resmi çok güzel çizmişsin" demek yerine, "Bu resmi tamamlamak için çok uğraştığını görüyorum, bu harika!" diyerek çabasını takdir edin.
4. Güvenilirlik
Çocukların kendilerini güvende hissetmeleri için ebeveynlerinin güvenilir olması gerekir. Onlara verdiğiniz sözleri tutmak, küçük de olsa yaptığınız her taahhüde sadık kalmak, aranızdaki güven bağını pekiştirir. "Yarın parka gideceğiz" dediyseniz, programınız ne kadar değişirse değişsin, bu sözü tutmaya çalışın. Tutamadığınızda ise, nedenini ona dürüstçe ve anlayacağı bir dilde açıklayın.
5. Espri Anlayışı
Mizah, ebeveynlik yolculuğunun en keyifli kurtarıcılarından biridir. Olaylara mizahi bir gözle bakmak, hem sizin hem de çocuğunuzun üzerindeki gerilimi azaltır. Dağınık bir evde sinirlenmek yerine, "Burası sanki bir oyuncak patlaması yaşamış!" diyerek durumu komik bir hale getirebilir ve birlikte toplama oyunları oynayabilirsiniz.
6. Esneklik
Yeterince iyi ebeveynler, planları işe yaramadığında esnek davranabilen insanlardır. Ebeveynlikte birçok deneme yanılma yaşanır ve her yöntem her çocuk için işe yaramayabilir. Çocuğunuza bir sebzeyi yedirmeye çalışırken katı kurallardan vazgeçin ve farklı pişirme yöntemleri deneyin. Bir alışkanlık kazandırmaya çalışırken, sonuç odaklı değil, süreç odaklı olun.
7. Liderlik Yeteneği
Ebeveynlik, çocuklarınıza patronluk yapmak değil, onlara doğru yolu gösteren bir lider olmaktır. Otoritenizi her durumda değil, sadece gerekli durumlarda kullanmak daha etkilidir. Kuralları belirlerken nedenlerini de açıklayın. "Yatağa gitmelisin çünkü yarın erken kalkacağız ve dinlenmen gerekiyor" gibi bir açıklama, "Yatağa git!" emrinden daha etkilidir.
8. Şefkat ve Anlayış
Herkes, duygularının anlaşılmasını bekler. Çocuğunuzun huysuzlandığı veya inat ettiği zamanlarda, onun duygularını onaylayın. "Şimdi çok sinirlisin anlıyorum, ama bu şekilde davranman doğru değil" diyerek hem duygusunu kabul edin hem de davranışı için bir sınır çizin. Bu, onun duygusal gelişimine katkıda bulunur.
9. Güçlü Problem Çözme Becerileri
Çocuklar büyürken birçok zorlukla karşılaşır. Onlara balık vermek yerine, balık tutmayı öğretmelisiniz. Çocuğunuz bir sorunla geldiğinde, hemen çözmek yerine, ona "Sence bu sorunu nasıl çözebiliriz?" gibi sorular sorun. Alternatifler sunun ve onu kendi çözümünü bulması için cesaretlendirin.
10. Doğru Bir Rol Model Olmak
Çocuklar, davranışlarını çoğunlukla ebeveynlerini taklit ederek öğrenirler. Sizin davranışlarınız, onların gelecekteki davranışlarını şekillendirir. Bir hatanız olduğunda bunu kabul edin ve özür dileyin. Sinirlendiğinizde bağırarak değil, sakin kalarak konuşun. Bu, onlara duygularını nasıl yöneteceklerini öğretir.
Kendine Şefkat Göstermek En Büyük Erdemdir
Yeterince iyi bir ebeveyn olmak, mükemmel olmaya çalışmaktan çok daha önemlidir. Bu yolculukta hatalar yapacaksınız, sabrınızın tükendiği anlar olacak ve kendinize kızacaksınız. Ancak unutmayın, çocuklarınız için en değerli şey, onların yanında olan, onlara sevgi veren ve hatalarından ders çıkaran bir ebeveyne sahip olmaktır. Kendinize karşı şefkatli olun, tıpkı çocuğunuza gösterdiğiniz şefkat gibi.
Ebeveynlik, bir hedeften çok bir süreçtir. Bu süreçte kendinizi geliştirmeye devam edin ve en önemlisi, hem kendinize hem de çocuğunuza karşı sabırlı olun.